Cerkiew Opieki Matki Bożej w Sławatyczach - 2024/04.
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Sławatyczach - 2024/04.
Cerkiew Opieki Matki Bożej – prawosławna cerkiew parafialna w Sławatyczach. Należy do dekanatu Terespol diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Pierwsza świątynia prawosławna w Sławatyczach powstała w końcu XV lub na początku XVI wieku. Po 1596 administrująca nią parafia przyjęła unię. Aktualnie działająca cerkiew została wzniesiona w latach 1910–1912 w miejsce pounickiej budowli z XVIII wieku. Fundatorem budynku był słowianofilski publicysta i ziemianin Kławdij Paschałow. Obiekt został oddany do użytku we wrześniu 1912 i odtąd był główną świątynią parafii w Sławatyczach. W latach 1915–1918 cerkiew pełniła funkcję szpitala polowego. W II Rzeczypospolitej ponownie stała się czynną świątynią prawosławną. W 1938 znajdowała się na liście cerkwi przeznaczonych do zniszczenia w ramach akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej, jednak jej rozbiórkę powstrzymał proboszcz miejscowej parafii rzymskokatolickiej. W 1947, gdy ludność prawosławna ze Sławatycz została wywieziona w ramach Akcji „Wisła”, cerkiew została porzucona i przez kolejne trzy lata niszczała. Nieregularne nabożeństwa odbywały się w niej od Paschy w 1952. Do stałego użytku liturgicznego przywrócono ją w 1965 dzięki staraniom przełożonego monasteru św. Onufrego w Jabłecznej, archimandryty Eulogiusza.
Została wpisana do rejestru zabytków 15 grudnia 1988 (powtórnie 20 września 2011) pod numerem A/1410.
Budowa
Cerkiew w Sławatyczach pozostawała siedzibą parafii unickiej do 1875, gdy razem z całą diecezją chełmską została przyłączona do eparchii chełmsko-warszawskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po zmianie wyznania z wnętrza obiektu usunięto elementy obce tradycji prawosławnej (organy, stacje Drogi Krzyżowej). Do budynku wstawiono nowy ikonostas i ołtarz z nowym antyminsem. Ponowne poświęcenie świątyni miało miejsce w 1886.
Na początku XX stulecia osiemnastowieczna świątynia była już w tak złym stanie technicznym, że proboszcz parafii ks. Władimir Antonowicz uznał ją za niezdatną do remontu. W analogicznym stanie była plebania. Drugim inicjatorem wzniesienia murowanej cerkwi we wsi był przełożony monasteru św. Onufrego w Jabłecznej archimandryta Serafin. W 1907 w Sławatyczach powstał nowy dom parafialny. Budowa nowej cerkwi rozpoczęła się dopiero trzy lata później, gdyż w eparchii już w kilku miejscowościach trwały prace nad wznoszeniem nowych świątyń i władze cerkiewne nie chciały rozpoczynać kolejnej inwestycji.
2024-04-07
